Bankron - blog finansowy

środa, 25 listopada 2015

Rezerwy nie tylko do skarpety

Rezerwy nie tylko do skarpety.

Autor: Jan Kowalski6

Tak, jak tradycyjnie postępujemy we własnym budżecie, odkładając oszczędności na „czarną godzinę”, podobnie postępują firmy tworząc rezerwy na świadczenia. Mało kto, zdaje sobie sprawę, że tworzenie rezerw na świadczenia pracownicze jest ustawowym obowiązkiem narzuconym na firmy.

Kto ma obowiązek tworzyć rezerwy na świadczenia ?

Jednostki mają obowiązek pokazać, że oprócz bieżących kosztów wynagrodzeń, zobowiązują się do wypłaty w przyszłości dodatkowych kwot i kwoty takie systematycznie rezerwują. Rezerwę należy także utworzyć gdy zgodnie z ustawą o rachunkowości sprawozdanie finansowe podlega obowiązkowemu badaniu . Konieczność tworzenia rezerw na świadczenia pracownicze występuje gdy jednocześnie spełnione są dwa warunki.

Obowiązek pracodawcy do tego rodzaju świadczeń na rzecz pracowników wynika z prawa pracy , zbiorowych układów pracy lub umów o pracę. Kwoty tych świadczeń są istotne, w związku z tym ich nieuwzględnienie w sprawozdaniu finansowym zniekształciłoby obraz sytuacji finansowo-majątkowej oraz wynik finansowy jednostki. Jednostka nie jest zobowiązana do tworzenia rezerw z tytułu świadczeń pracowniczych tylko w sytuacji, gdy ich wartość jest nieistotna (zasada istotności). Dzieje się tak na przykład w przypadku gdy jednostek o niedużym zatrudnieniu, które posiadają młodych stażem pracowników i dodatkowo posiadają minimalne regulacje, określone przez ogólne przepisy prawa, w zakresie wysokości świadczeń pracowniczych.

Realizacja wypłat z rezerw na świadczenia, czyli co z tego będziemy mieli...

Rezerwy wykazuje się w bilansie oraz księgach tak długo, jak długo aktualne jest ryzyko, na które je stworzono. Z chwila zrealizowania się rezerwy następuje zamiana rezerw na zobowiązania. Jeżeli kwot utworzonej rezerwy nie wystarcza na pokrycie zobowiązań, dokonuje się w ciężar odpowiedniej pozycji kosztów odpisu, tak y doprowadzić zobowiązanie do właściwej wielkości. W przypadku przeszacowania rezerw, rezerwę odpisuje się, zmniejszając koszt sprzedanych produktów, koszty sprzedaży bądź handlowe lub zwiększając pozostałe przychody operacyjne, przychody finansowe, zyski nadzwyczajne bądź zmniejszając obowiązkowe obciążenia, zależnie od przeznaczenia rezerw.

Licencjonowane artykuły dostarcza Artelis.pl.

W czyje ręce powierzyć wyliczenie rezerw pracowniczych?

Autor: Jaspis

Wedle najnowszych uwarunkowań prawnych regulowanych za pośrednictwem Uchwały Nr 7/08, każda firma, która zamierza zabezpieczyć tak zwane rezerwy pracownicze, powinna skorzystać w tym celu z pomocy placówek i osób wyspecjalizowanych w tym zakresie.

Wedle najnowszych uwarunkowań prawnych regulowanych za pośrednictwem Uchwały Nr 7/08 Komitetu Standardów Rachunkowości i przyjętego wraz z nią Krajowego Standardu Rachunkowości, każda firma, która zamierza zabezpieczyć tak zwane rezerwy pracownicze, powinna skorzystać w tym celu z pomocy placówek i osób wyspecjalizowanych w tym zakresie. Wszelkie wyceny aktuarialne, w zakres których wpisać można między innymi: rezerwy na świadczenia emerytalne, rezerwy na odprawy emerytalne, czy rezerwy na nagrody jubileuszowe, to zadania, które winniśmy realizować poprzez profesjonalne biuro aktuarialne. Wszelkie decyzje związane z tworzeniem rezerw w danej placówce, podejmowane są przez kierownika firmy, bądź też przez osobę, która została do tego upoważniona. Aktuariusz wylicza świadczenia, uwzględniając wszystkich pracowników danego zakładu pracy, zatrudnionych w nim na dany dzień bilansowy. Rezerwy dotyczą osób, które pozostają w stosunku pracy w ramach umowy o pracę na czas określony oraz na czas nieokreślony, ale także tych, które w konkretnym dniu bilansowym przebywają na urlopach macierzyńskich, wychowawczych oraz opcjonalnie na zwolnieniach lekarskich.
Decydując o wyborze firmy, w której gestii będą leżeć usługi aktuarialne związane z wyliczaniem rezerw pracowniczych, warto kierować się jej profesjonalizmem. Kalkulacja rezerw techniczno-ubezpieczeniowych wymaga specjalistycznej wiedzy z zakresu matematyki ubezpieczeniowej, finansowej oraz statystyki. Wszelkie kwestie związane z finansami firmy oraz późniejszymi świadczeniami pracowników są na tyle odpowiedzialne i bywają na tyle skomplikowane, by powierzać je osobom o udowodnionych kompetencjach i odpowiednim stopniu rzetelności.

Licencjonowane artykuły dostarcza Artelis.pl.

Obliczanie ryzyka też może być ryzykowne

Autor: Jaspis

Wbrew pozorom nasze życie da się wycenić i często jest wyceniane – czy to przez pracodawcę czy w zakładach ubezpieczeniowych. Zadaniem tym zajmuje się specjalnie wyszkolona osoba lub nawet cały zespół osób.

Jest nią aktuariusz, czyli mobilny pracownik każdego zakładu i każdej firmy ubezpieczeniowej. Dzięki serii pytań oraz ogólnej wiedzy o kliencie, biuro aktuarialne może z dokładnością do jednej złotówki wycenić polisę na życie danego człowieka, wysokość, ewentualnych odszkodowań a nawet przewidywany czas życia! Mimo mnogości informacji, analiz i przeglądów oraz wywiadu środowiskowego, usługi aktuarialne nie są nieomylne. Często zdarzają się drobne, a nawet i większe pomyłki, zwłaszcza gdy chodzi o wycenę różnych rezerw.

Zaliczamy do nich zaś przede wszystkim rezerwy na świadczenia emerytalne, czy rezerwy na wszelakie świadczenia zdrowotne. Kwestią zasadniczą we wszystkich wycenach jest jednak jeden czynnik – dokładne obliczenie ryzyka. W przypadku zakładów ubezpieczeniowych takim obliczeniom ryzyka będą podlegać przykładowo rezerwy na odprawy emerytalne. W przypadku konkretnej osoby – obliczenie ryzyka dotknie kwestii długości życia, stylu życia, chorób obecnych i przebytych.

Mając takie dane aktuariusz bez problemu przedstawi ubezpieczycielowi maksymalną kwotę, jaką dosłownie „wart” jest konkretny człowiek. I jakkolwiek brzmi to brutalnie, to na takie praktyki godzimy się cały czas. Podobnie rzecz się ma z wycenami innych rezerw, jak rezerwy pracownicze czy nawet rezerwy ubezpieczeniowe. Często dochodzi do pomyłek – w końcu aktuariusz to też człowiek – ale nie są one aż tak istotne w ustalaniu kwoty na, przykładowo, rezerwy na nagrody jubileuszowe, ponieważ w każdej firmie pełnią one marginalną rolę. A tym samym nie mają prawie żadnego znaczenia dla jej prawidłowego funkcjonowania.

Licencjonowane artykuły dostarcza Artelis.pl.

W czym pomoże nam aktuariusz

Autor: Jaspis

W naszym kraju aktuariusz jest zawodem, którego podstawy są trudno definiowalne dla przeciętnego obywatela, a bez wątpienia skutki działania tegoż specjalisty niejednokrotnie nie pozostają bez znaczenia dla naszych finansów.

W najprostszej definicji aktuariusz jest specjalistą z dziedziny szacowania ryzyka finansowego oraz wartości projektów finansowych, w szczególności tych, które charakteryzuje perspektywa długoterminowa lub tych obciążonych nadzwyczajnym ryzykiem. By móc działać sprawnie i w pełni kompetentnie w tym zakresie, aktuariusze powinni dysponować gruntownym przygotowaniem w materii statystyki, matematyki finansowej oraz ubezpieczeniowej. Zwykle zawód ten kojarzony jest z sektorem ubezpieczeniowym i reasekuracyjnym oraz działaniami w zakresie tworzenia planów emerytalnych, jednak biuro aktuarialne oraz zatrudnieni w nim specjaliści wykonują znacznie szerszy wachlarz usług.

W związku z aktualnym ustawodawstwem w zakresie wyceny rezerw na przyszłe świadczenia na rzecz pracowników, wszelkie wyceny aktuarialne, takie jak rezerwy na świadczenia emerytalne, rezerwy na odprawy emerytalne, rezerwy na nagrody jubileuszowe, powinny być przeprowadzane zgodnie z metodologią aktuarialną, przy pomocy wykwalifikowanego aktuariusza. Krajowy Standard Rachunkowości nie bez przyczyny reguluje tego rodzaju procedury, ponieważ ustalanie kwot tychże rezerw bazuje na całej gamie założeń, powiązanych zarówno z uwarunkowaniami makroekonomicznymi, jak i założeń związanych bezpośrednio z rotacją pracowników, czy chociażby ryzykiem śmierci każdego z nich. Usługi aktuarialne świadczone przez kompetentną w tym zakresie jednostkę stanowią zatem konieczność w przypadku każdej firmy, która dąży do określenia wysokości, jaką będą osiągać jej rezerwy pracownicze.

Licencjonowane artykuły dostarcza Artelis.pl.

Odprawy emerytalne

Autor: Jaspis

Odprawa emerytalna (rentowa) to jednorazowe, obowiązkowe świadczenie pieniężne przysługujące pracownikowi od pracodawcy, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę lub rentę.

Warunkiem uzyskania przez pracownika odprawy jest rozwiązanie stosunku pracy z pracodawcą, przy czym rozwiązanie stosunku pracy nie może nastąpić z winy pracownika.

Natomiast przepisy nie wprowadzają obowiązku rozwiązania stosunku pracy z chwilą spełnienia warunków uprawniających do emerytury (renty). Oznacza to, że pracownik, który po nabyciu uprawnień emerytalnych z jakiegoś powodu nie chce rozwiązać stosunku pracy, będzie mógł wystąpić o odprawę w późniejszym czasie.

Jak wyliczana jest odprawa emerytalna?
Do ustalenia wysokości odprawy wykorzystuje się zasady obowiązujące przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Określa je rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. z 1997 r., Nr 2, poz. 14, ze zm.).
Jeśli pracownik otrzymuje, zgodnie z umową o pracę, wynagrodzenie w stałej miesięcznej stawce, to ustalenie wysokości świadczenia nie jest problemem, bo stałe składniki wynagrodzenia uwzględnia się w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do odprawy.

Gdy wynagrodzenie jest zmienne

Jeśli na wynagrodzenie pracownika składają się elementy zmienne za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc, takie jak np. premia, wówczas te składniki uzyskane przez pracownika w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do odprawy, przyjmuje się w przeciętnej wysokości z tego 3-miesięcznego okresu. Może się jednak zdarzyć, że pracownik nie przepracował pełnego okresu trzech miesięcy (np. chorował), wówczas wynagrodzenie faktycznie uzyskane przez niego w tym okresie dzieli się przez liczbę dni pracy, za które ono przysługiwało, a otrzymany wynik mnoży się przez liczbę dni, jakie pracownik przepracowałby w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

Pracownikowi przysługuje tylko jedna odprawa raz w życiu. Mówi to tyle, że jeśli pracownik otrzymał już odprawę emerytalną a następnie podjął ponownie pracę nie może już ubiegać się o kolejną odprawę emerytalną.
Odprawa podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych tak jak wynagrodzenie za pracę. Aby odpowiednio wyliczyć wartość odprawy emerytalnej czy też rezerw na odprawy emerytalne polecamy wyceny aktuarialne.

Licencjonowane artykuły dostarcza Artelis.pl.